P.D.Ö. Yönerge

T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ
PROBLEME DAYALI ÖĞRENİM YÖNERGESİ

HAZIRLAYANLAR: Tıp Eğitimi ve Bilişimi A.D. Öğretim Üyeleri

 

I.BÖLÜM
AMAÇ, KAPSAM, TANIMLAR

 

Amaç
Madde 1. Bu yönerge, Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Probleme Dayalı Öğrenim sisteminin yapısı, işleyişi ile ilgili usul ve esasları belirlemek için hazırlanmıştır.

 

Kapsam


Madde 2. Bu yönerge, “Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönergesi” hükümlerine uygun olarak Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesinde uygulanan Probleme Dayalı Öğrenim (PDÖ) esaslarını kapsar.

 

Kısaltma ve Tanımlar


Madde 3. Bu yönergede adı geçen kısaltma ve tanımlar;
Dekanlık: Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanlığı’nı ifade eder.
Probleme Dayalı Öğrenim (PDÖ): Bir eğitim yönlendiricisi ve 6-8 öğrenciden oluşan küçük gruplarda uygulanan bir eğitim yöntemidir. Bu eğitim yönteminde, bir senaryo temelinde saptanan sağlık sorunlarının çözülmesine yönelik çalışma sürecinde önceki bilgilerin kullanılması ve öğrencilerin gereksinim duydukları öğrenme konularının belirlenmesi, öğrenilmesi ve tartışılması hedeflenir.
Senaryo: Gerçek yaşamla uyumlu sorunların yer aldığı kurgulanmış olgulardır.
PDÖ Koordinatörlüğü: PDÖ ile ilgili diğer kurullarda görev alacak öğretim elemanlarını belirleyen, kurullar arasındaki koordinasyonu sağlayan ve PDÖ ile ilgili iş ve işlemlerin temel ilkeler çerçevesinde işlemesinden sorumlu olan kuruldur.
Modül Kurulları: Her bir Modül Kurulu, PDÖ’ nün yer alacağı ders komitelerinde görevli ve PDÖ eğitimi almış uzmanlardan oluşan kurullardır.
Senaryo Denetleme Kurulu: Modül kurulları tarafından yazılan senaryolara son şeklini veren kuruldur.
TEBAD: Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Eğitimi ve Bilişimi Anabilim Dalı’nı ifade eder.

Madde 4. Probleme Dayalı Öğrenim, bir sağlık sorunundan yola çıkarak, küçük gruplarda düzenlenen oturumlarla; belli bir konuda öğrencilere bilgi eksikliklerini fark etmeleri, bilgi edinmeleri ve edindikleri bilginin nerede işe yarayacağını somut olarak göstermeyi amaçlar. Bu amaç doğrultusunda düzenlenen bir senaryo öğrencilere verilir. Öncelikle senaryoda yer alan olguyla ilgili sorunlar belirlenir. Ardından olguyla ilgili klinik değerlendirmenin yapılması amacıyla sorunların nasıl oluştukları, nasıl çözüleceklerine dair sorulara yanıt aranır.
Bu süreç, öğrencilerin beyin fırtınası yapmalarına ve birbirleri ile tartışmalarına olanak sağlayarak önceden edinilmiş bilgilerin etkinleştirilmesini, bilgi eksikliklerinin anlaşılmasını, sorunların çözümünde öğrenilmesi gerekli bilgilerin saptanmasını ve yeni bilgilerle ilişkilendirilmesini sağlar. Böylece, yeni bilgilerin hem öğrenilmesi hem de ileride hatırlanması kolaylaşır. Ayrıca, öğrenme güdülenmesi, merak, ya da içsel ilgi denen bilişsel süreç harekete geçirilerek, öğrencilerin öğrenim hayatlarının erken döneminde meslekleriyle ilgili bütüncül bakış açısına sahip olmaları sağlanır.

PDÖ oturumlarının temel özellikleri şunlardır:

  • Öğrencinin eğitim-öğretim sürecine aktif katılımını sağlar.

  • Öğrenci merkezlidir.

  • Öğrenme sorumluluğu öğrencidedir, eğitim yönlendiricisi bilgiyi aktaran değil bilgiye ulaşmada katalizör görevindedir.

  • Ekip çalışmasını öğretir.

  • İletişim becerisinin gelişmesine yöneliktir.

  • PDÖ oturumu yaklaşık 3 saatlik bir süreç olduğundan, öğrenciler sözlü iletişim dışında kalan komponentler (beden dili, göz teması) konusunda deneyim kazanır.

  • Multidisipliner yapıdadır.

  • Bilgileri sentez edebilme ve problem çözme becerisinin kazanılmasına yöneliktir.

  • Öğrenmeyi öğretir.

  • Sistematik düşünmeyi öğretir.

  • Araştırmaya yönlendirir.

  • Öğretim üyesi-öğrenci iletişimini güçlendirir.

 

II. BÖLÜM
PDÖ İŞLEYİŞİ

Bir Eğitim-Öğretim Yılında yapılacak işler ve ilgili kurullar
Madde 5.

    1. PDÖ Konuları ile Modül kurullarının belirlenmesi; PDÖ uygulaması sayısınca Modül Kurulu belirlenir (Örneğin; bir eğitim-öğretim yılında 7 adet PDÖ uygulamasına karar verilmiş ise, 7 ayrı Modül Kurulu belirlenir).

    2. Senaryo konuları belirlenir. “PDÖ Koordinatörlüğü”,

    3. Senaryolar yazılır. “Modül kurulları”

    4. Senaryolara son şekli verilir. “Senaryo Denetleme Kurulu”

    5. Ara, yılsonu ve bütünleme sınavları öncesinde PDÖ soruları ve PDÖ pratik puanları ilgili Dönem Koordinatörlüklerine iletilir. “PDÖ Koordinatörlüğü”

    6. Eğitim Yönlendiriciliği Kursu almış öğretim üyeleri, PDÖ Koordinatörlüğünün önerisi üzerine Dekan tarafından modüllerde eğitim yönlendiricisi olarak görevlendirilir.

    7. Eğitim yönlendiriciliği için kurslar düzenlenir.  “Dekanlık ve TEBAD”

 

PDÖ Konuları İle Modül Kurullarının Belirlenmesi
Madde 6.

  • PDÖ modüllerinin sayısı, konusu ve tarihi, PDÖ Koordinatörlüğü, ilgili Dönem Koordinatörlükleri ve Başkoordinatörün katılımı ile bir önceki eğitim öğretim yılının başında belirlenir.

  • Modül Kurulları’nda yer alacak öğretim üyeleri, bir önceki eğitim öğretim yılının başında, o modülün yer aldığı komitede görevli ve PDÖ eğitimi almış öğretim üyeleri arasından PDÖ Koordinatörlüğü tarafından belirlenir.

 

III. BÖLÜM

PDÖ KURULLARI
PDÖ ile ilgili kurullar; PDÖ Koordinatörlüğü, Modül Kurulları, Senaryo Denetleme Kurulu’dur.

PDÖ Koordinatörlüğü

Madde 7. PDÖ Koordinatörlüğü; TEBAD’dan 3 öğretim üyesi, PDÖ oturumlarının yer alacağı Dönem Koordinatörlükleri’nden birer kişi ve Dahili ve Cerrahi Tıp Bilimlerinden birer öğretim üyesi olmak üzere 8 kişiden oluşur. Dahili ve Cerrahi Tıp Bilimlerinden katılacak öğretim üyeleri, TEBAD üyelerinin salt çoğunluğunun katılımının sağlandığı bir toplantıda oylama ile seçilir ve Dekanlık tarafından görevlendirilir. Koordinatörlüğün, görev süresi üç yıldır. PDÖ Koordinatörlüğü kendi üyeleri arasından birini başkan seçer ve seçilen kişi Dekanlığın onayı ile üç yıllığına görevlendirilir.
Madde 8. PDÖ Koordinatörlüğü’nün görevleri;

    1. PDÖ konularının ve yer alacağı komitelerin belirlenmesi

    2. Modül Kurulları’nın belirlenmesi

    3. Senaryo Denetleme Kurulu’nun belirlenmesi

    4. Modül Kurulu başkanları ile bilgilendirme toplantısı yapılması

    5.  Eğitim yönlendiricilerinin belirlenmesi ve her PDÖ öncesi toplantı yapılarak bilgilendirilmesi

    6. Her PDÖ sonrası eğitim yönlendiricileri ile değerlendirme toplantılarının düzenlenmesi

Modül Kurulları

Madde 9. Modül kurullarının görevleri; uygulanacak PDÖ modüllerinde senaryonun yazımı ve soruların hazırlanmasıdır.
Madde 10. Modül kurullarında görevli üyelerin tümünün PDÖ eğitimi almış olması gerekir. Ancak, bu kurullarda yer alması, çalıştığı alanın özelliği nedeniyle gereken ama daha önce PDÖ eğitimi almamış öğretim üyelerine, TEBAD tarafından genel ilkeler konusunda eğitim verilir. Bu öğretim üyeleri, görevlendirmeden sonraki ilk PDÖ kursuna öncelikle kaydedilir.
Madde 11. Modül Kurulu üyeleri kendi aralarından bir başkan seçerler. Modül Kurulunun görev dağılımının yapılması ve çalışma planının hazırlanması Modül Kurulu başkanının yükümlülüğündedir.
Madde 12. Bir önceki eğitim öğretim yılı Mart ayında, PDÖ Koordinatörlüğü Modül Kurulu başkanlarına görevle ilgili bilgilendirme toplantısı yapar.
Madde 13. Modül Kurulları, bir önceki yılın ikinci yarıyılının bitimine kadar sorumlu oldukları senaryoyu oluşturarak Senaryo Denetleme Kurulu’na gönderir. Modül Kurulu başkanı kuruluyla birlikte çalışarak;

Modülün öğrenim hedeflerinin ayrıntılandırılması,

Senaryonun hazırlanması (öğrenci ve yönlendirici kopyaları)

Eğitim yönlendiricileri için kaynak notların hazırlanması

Öğrenciler için kaynakların belirlenmesi

Çoktan seçmeli sınav sorularının hazırlanması

ile ilgili işleri tamamlayarak öğrenim hedefleri, senaryo ve sınav sorularını CD’ye kaydederek kapalı bir zarfla ve üst yazıyla birlikte Senaryo Denetleme Kuruluna gönderir.

Modül Kurulu, Senaryo Denetleme Kurulu tarafından incelenerek geri gönderilen senaryonun öğrenci ve yönlendirici kopyalarını, kaynak listesini, yönlendirici notlarını 15 gün içinde PDÖ Koordinatörlüğü’ne iletir.

Senaryo Denetleme Kurulu

Madde 14. Senaryo Denetleme Kurulu, PDÖ Koordinatörlüğü tarafından oluşturulur ve Tıp Fakültesi Dekanı tarafından üç yıllık süre için görevlendirilir.
Madde 15. Senaryo Denetleme Kurulu’nda PDÖ Koordinatörlüğü tarafından belirlenen Anabilim dallarından birer ve TEBAD’dan iki öğretim üyesi bulunur. Bu öğretim üyelerinin PDÖ eğitimi almış olması gerekir. Senaryo Denetleme Kurulu kendi içinden bir başkan seçer ve modül sayısı kadar alt grup oluşturarak çalışır.
Madde 16. Senaryo Denetleme Kurulu’nun görevi, Modül Kurulu’nca yazılmış olan senaryolara son şeklinin verilmesidir. Senaryo Denetleme Kurulu, her bir senaryoyu gönüllü deneme grupları üzerinde deneyerek test eder.
Madde 17. Senaryo Denetleme Kurulu, Senaryo Denetleme Kurulu başkanı tarafından PDÖ’den en az 2 ay önce toplanır ve senaryoyla ilgili değişiklik önerilerini Modül Kurulu’na gönderir.  
Madde 18. Senaryo Denetleme Kurulu öğrenim hedeflerini ve senaryoyu aşağıda belirtilen noktalar yönünden değerlendirir;

Senaryonun temel nitelikleri;

  1. Senaryonun eğitim programının bulunduğu aşamaya ve öğrencilerin anlama düzeyine uygunluğu,

  2. Senaryonun gerçeğe uygunluğu,

  3. Senaryonun öğrencide yeterli ilgiyi uyandırması ve gelecekteki mesleksel uygulamaları ile ilişkili olması,

  4. Temel tıp disiplinlerine ait bilgilerin, klinik bir senaryo bağlamında verilmesi,

  5. Senaryonun tartışmayı uyaracak ipuçlarını içermesi, öğrencileri sunulan konular hakkında araştırma yapmaya teşvik etmesi,

  6. Senaryo probleminin, yeterli bir grup tartışmasını destekleyecek kadar açık biçimde tanımlanması.

  • Senaryonun kapak sayfası;

    1. Senaryonun kapak sayfasında, senaryo adının ve kapak fotoğrafının yer alması..

    2. Gerektiğinde, senaryo adında ve/veya kapak fotoğrafında değişiklik yapılması.     

  • Modül hedefleri;

    1. Senaryo Denetleme Kurulu, PDÖ oturumunda ulaşılması öngörülen modül hedeflerini,

    2. Hedeflerin eğitim programının bulunduğu aşamaya ve öğrencilerin anlama düzeyine uygunluğunu,

    3. Hedeflenen temel tıp disiplinlerine ait bilgilerin edinilmesine senaryonun katkısını değerlendirir.

  • Senaryo Metni;

    1. Senaryo metnindeki sözcükleri, yazım (imla), anlam ve anlatıma olan katkı yönlerinden değerlendirir ve gerekli düzeltme ve/veya değişiklikleri yapar.

    2. Senaryo metninin tümcelerini sentaks (tümce bilgisi) yönünden değerlendirir ve tümce kuruluşunda gerekli görülen değişiklikleri yapar.

    3. Senaryo metnine tümce ekleyebilir veya çıkarabilir.

    4. Öngörülen modül öğrenme hedeflerine yönlendiriciliği kolaylaştırmak amacı ile senaryo kurgusunda gerekli gördüğü değişiklikleri yapar.

    5. Senaryonun “Eğitici Kopyası”nda yer alan eğitim yönlendiricilerine yönelik bilgilendirme notlarının içeriğinden Senaryo Denetleme Kurulu sorumlu değildir.

  • Senaryo Soruları

    1. Senaryoda yer alan sorularda, gerek görüldüğünde, üst düzey düşünmeye, bilgilerin analiz ve sentezine yönlendirecek değişiklikler yapar.

    2. Senaryo metninin akışı içinde (aynı bölüm içinde veya farklı bölümler arasında) soruların yerini değiştirebilir.

    3. Senaryoya yeni soru ekleyebilir veya var olan soruyu çıkartabilir.  

  • Eğitim Oturum Bölümleri

    PDÖ eğitim oturumu bölümlerinin iç tutarlılığını ve senaryo bütünü içindeki konumlarını değerlendirir.

  • Öğrenme Hedefleri

    1. Senaryo metni ve soruları ile öğrenme hedefleri arasındaki ilişkinin mümkün olduğunca doğal ve işlevsel olmasını sağlamaya özen gösterir.

    2. Modül senaryosunun sonunda, senaryo sürecinin tümünü neden-sonuç ilişkileri ve mekanizmaları ile gözden geçirmeye yönlendiren bir sorunun yer almasını sağlar.

  • Sınav soruları

    1. Modül Kurulu’nca hazırlanmış olan çoktan seçmeli sınav sorularını teknik yönden değerlendirir.

    2. Sınav sorularının öğrenim hedefleri ile uyumunu değerlendirir.

Senaryo Denetleme Kurulu yukarıda sunulan çerçevede yaptığı değerlendirmeleri, değişiklik önerilerini 15 gün içinde Modül Kurulu’na CD’ye kaydedilmiş şekilde, kapalı zarf içinde iletir.

 

Eğitim Yönlendiricileri

Madde 19. Eğitim yönlendiricilerinin belirlenmesi:

Her Eğitim Öğretim Yılı başında, o yılki PDÖ modüllerinde görev alacak eğitim yönlendiricilerine, görevin zamanı PDÖ Koordinatörlüğü tarafından bildirilir.

Eğitim yönlendiricileri PDÖ kursu almış öğretim üyelerinden oluşur.

Eğitim yönlendiricileri, o yılki PDÖ sayısı, geçmiş yıllardaki PDÖ eğitim yönlendiriciliği görev sayıları arasındaki denge gözetilerek PDÖ Koordinatörlüğü tarafından belirlenir ve dekanlık tarafından görevlendirilir.

Madde 20. Eğitim yönlendiricilerinin katılacağı toplantılar:

  • Eğitici kopyaları ve kaynaklar PDÖ’den 15 gün önce PDÖ Koordinatörlüğü tarafından eğitim yönlendiricilerine iletilir. Eğitim yönlendiricileri senaryo ve yönlendirici notlarını inceler.

  • PDÖ Koordinatörlüğü, PDÖ’den en geç bir hafta önce eğitim yönlendiricileri ile hazırlık toplantısı yaparak PDÖ’nün temel hedeflerini senaryo kurgusu bağlamında yönlendiricilerle paylaşır. PDÖ Modülü bitiminde de yine eğitim yönlendiricileri ile değerlendirme toplantısı yapılır.

Madde 21. Eğitim Oturumları:

  • Eğitim yönlendiricileri oturumun olduğu tarih ve zamanda PDÖ oturumlarına katılmak ve yönlendiricilik yapmakla yükümlüdür.

  • PDÖ oturumuna katılamayacak olan yönlendirici oturuma neden katılamayacağını, kendisinin yerine kimin katılacağını bir dilekçe ile Dekanlığa bildirmek zorundadır.

  • Eğitim oturumlarında “Probleme Dayalı Öğrenimde Eğitim Yönlendiricisinin Rolü” föyünde yer alan ilkelere uyulur.

  • Eğitim yönlendiricisi her oturumun sonunda “Öğrenci Değerlendirme Formu”nu doldurur.

  • Modülde yer alan eğitim yönlendiricileri her modülün sonunda PDÖ Koordinatörlüğü’nden bir öğretim üyesinin de katıldığı Modül Kurulu başkanı tarafından düzenlenen Modül Sonu Değerlendirme (MSD) toplantısına katılmak zorundadır.

  • Eğitim yönlendiricisi tüm oturumlar tamamlandıktan sonra “Öğrenci Değerlendirme Formunu” ve yoklama listesini PDÖ sekreterliğine iletir.

  • Eğitim yönlendiricisi üçüncü oturumun sonunda yönlendirici ile ilgili “Eğitim Yönlendiricisi Geri Bildirim Formu’nu” öğrencilere dağıtır. Öğrenciler tarafından doldurulmuş olan “Yönlendirici Geri Bildirim Formları”  aralarından seçilecek bir öğrenci tarafından PDÖ sekreterliğine iletilir.

PDÖ’ de Öğrencilerin Değerlendirilmesi

Madde 22. Ara sınavlar için PDÖ puanı: Öğrencilerin, PDÖ’den alacakları toplam puan, ilgili ara sınavın toplam puanının %10’u olarak belirlenir. Bu puanın %50’si pratik, %50’si teorik olarak verilir.

Madde 23. PDÖ pratik puanını, eğitim yönlendiricisinin “Öğrenci Geribildirim Formu” üzerinde verdiği puan oluşturur.

Madde 24. Mazeret (ara ve yılsonu), yılsonu ve bütünleme sınavında yer alacak PDÖ teorik soru sayısı, eğitim programı içindeki toplam teorik ders saati içerisindeki PDÖ teorik ders saati oranı göz önüne alınarak belirlenir.

Madde 25. PDÖ oturumlarına devamsızlık yapan öğrencilerin değerlendirilmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim Öğretim ve Sınav Yönergesi’nin devamsızlıkla ilgili hükümlerine tabidir.

Yönergede Belirtilmeyen Konular

Madde 26. Yönergede belirtilmeyen konularda Tıp Fakültesi Yönetim Kurulu yetkilidir.

Yürürlük

Madde 27. Bu yönerge, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 28. Bu yönerge hükümlerini, Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı yürütür.